سیستم هوشمند ساختمان

سیستم هوشمند ساختمان یا سیستم اتوماسیون ساختمان (Building Management System) که به اختصار BMS نام داد، یک روش­ نوین در مدیریت ساختمان است. در این مقاله به بررسی موضوع سیستم هوشمند ساختمان، کاربرد ها و انواع امکانات آن می پردازیم.

فایل صوتی این متن

سیستم هوشمند ساختمان چیست؟

این سیستم با به کارگیری تجهیزات مختلف و به­روز به پارامترهای مختلف محیطی واکنش نشان داده و آنها را کنترل می­کند. سیستم اتوماسیون ساختمان یک سامانه مبتنی بر رایانه است. مجموعه سخت­افزار و نرم­افزارهای سیستم هوشمند ساختمان با هدف یکپارچه­سازی تجهیزات مختلف ساختمان و مدیریت و کنترل آنها مورد استفاده قرار می­گیرد. معمولاً بخش روشنایی، گرمایشی سرمایشی و کنترل تردد سه بخش پرتقاضا در به کارگیری این سیستم هستند.

کاربرد سیستم هوشمند ساختمان و امکانات آن

سیستم هوشمندساختمان برای ایجاد یک سیستم یکپارچه در ساختمان­های اداری، تجاری و مسکونی کاربرد دارد. در ساختمان­های طراحی شده به این شیوه، کنترل و مانیتورینگ تجهیزات مختلف مکانیکی و الکتریکی به صورت هماهنگ با هم و خودکار انجام می­شود. نتیجه چنین اقداماتی ایجاد ساختمان هوشمند است. از جمله بخش­های هدف در سیستم هوشمندساختمان می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم سرمایش، گرمایش و تهویه
• سیستم روشنایی و نورپردازی
• سیستم صوتی و تصویری
• سیستم لوله­ کشی
• سیستم امنیت و ...

انواع امکانات سیستم هوشمند ساختمان

سیستم هوشمند ساختمان امکانات متعددی دارد که شاخص­ترین آنها عبارتند از:

• کنترل عبور و مرور ساختمان
• کنترل شدت نور لامپ­ها
• مدیریت زمان روشن یا خاموش شدن لامپ­ها
• مدیریت آسانسور
• کنترل خودکار وسایل سرمایشی و گرمایشی برای متعادل سازی دما
• کنترل رطوبت
• مدیریت لوازم برقی در زمان عدم استفاده
• سیستم صوتی و تصویری هوشمند
• آبیاری هوشمند گیاهان
• تنظیم خودکار دمای استخر
• اتوماتیک شدن در، پنجره و پرده­ها
• هشدار خرابی تجهیزات منزل
• هشدار سرقت
• هشدار آتش­سوزی و نشت گاز
• آنتن خودکار و ...

بیشتر بخوانید : آشنایی با نحوه هوشمند سازی ساختمان

قیمت سیستم هوشمند ساختمان

در گذشته نصب و استفاده از سیستم هوشمندساختمان تنها برای ساختمان­ های بزرگ مورد توجه بود. اما امروزه به دلیل مزایای بسیار، استفاده از این سیستم ­ها در ساختمان ­های کوچک­تر نیز رواج یافته است. قیمت نصب سیستم هوشمند برای انواع ساختمان­ها بر حسب وضعیت ساخت، متراژ و هدف متقاضی از به کارگیری این تجهیزات متفاوت است.

هزینه سیستم هوشمندساختمان در مرحله اول بر اساس تجهیزات مورد نیاز تعیین می­شود. گستردگی محصولات در زمینه هوشمندسازی بالا است. کاربر می­تواند با چشم­ پوشی از موارد غیرضروری هزینه­ های نصب سیستم اتوماسیون ساختمان را کاهش دهد؛ به عنوان مثال برخی افراد تنها در زمینه امنیت یا روشنایی اقدام به نصب سیستم هوشمند می­کنند. طبیعتاً در صورت لینک شدن این سیستم به تمامی تجهیزات ساختمان قیمت تمام شده افزایش می­یابد.  

علاوه بر این متراژ و وضعیت ساختمان (قدیم ساخت، نوساز یا نیمه­ کاره) نیز هزینه­ های نصب سیستم را تغییر می­دهد؛ به عنوان مثال سیستم برق­ کشی یا لوله­ کشی در ساختمان­های قدیمی معمولاً مستهلک و نیازمند بازسازی است. موضوعی که قیمت نصب سیستم هوشمندساختمان را تحت­تاثیر قرار می­دهد. برند محصولات مورد استفاده نیز تاثیر زیادی در قیمت سیستم دارد.

سیستم هوشمند برق ساختمان

یکی از مهم­ترین کاربردهای سیستم هوشمند ساختمان مدیریت و بهینه ­سازی مصرف برق است. با نصب این سیستم امکان کنترل دستی (با استفاده از گوشی، کنترل یا تبلت) وسایل برقی و تجهیزات روشنایی وجود دارد. علاوه بر این در سیستم هوشمندساختمان تعدادی از تجهیزات برقی به صورت اتوماتیک و خودکار کنترل می­شوند؛ به عنوان مثال می­توان به روشنایی موجود در راهروها اشاره کرد که در صورت عدم حضور افراد به شکل خودکار خاموش می­شوند. به این ترتیب از مصرف برق اضافه جلوگیری می­شود. بخش بزرگی از صرفه­جویی در مصرف برق به کمک لامپ­های LED کم مصرف و دیمرهای هوشمند بدست می­آید. به لطف دیمرهای هوشمند امکان تغییر شدت روشنایی و رنگ آنها در شرایط مختلف نیز وجود دارد.

بیشتر بخوانیم : کنترل هوشمند موتورخانه چیست؟

طراحی سیستم هوشمند ساختمان

طراحی سیستم هوشمندساختمان در چندین مرحله خاصه می­شود. اولین کار مراجعه به یک شرکت معتبر در زمینه ارائه این خدمات است. شرکت­های مختلفی در سطح کشور در زمینه هوشمندسازی و نصب BMS در ساختمان فعالیت دارند. بعضی از این مراکز امکان درخواست و مشاوره آنلاین را نیز برای متقاضیان فراهم ساخته­ اند. کارشناسان این مراکز به محض ثبت درخواست در مدت زمان کوتاهی در محل ساختمان حاضر و وضعیت ساختمان و نوع تجهیزات مورد نیاز را بررسی می­کنند. برآورد قیمت و طراحی نقشه مراحل بعدی کار است. پس از پایان طراحی و انعقاد قرارداد بین طرفین، ساخت و اجرای سیستم هوشمندساختمان آغاز می­شود.

عملکرد سیستم هوشمند ساختمان

انواع امکانات سیستم هوشمندساختمان برای دستیابی به چهار هدف مهم عمل می­کنند. مدیریت مصرف انرژی، مدیریت تجهیزات حفاظتی، مدیریت تاسیسات و مدیریت اقتصادی از جمله این موارد هستند. حسگر، کنترلر و عملگر سه بخش مهم این سیستم به شمار می­روند.

در سیستم هوشمندساختمان حسگرهای متعددی برای ثبت پارامترهای محیطی نصب می­شود. حسگر دما، رطوبت، فشار، اولتراسونیک و حرکتی از جمله این موارد هستند. این حسگرها اطلاعات جمع­ آوری شده را در اختیار کنترلر قرار می­دهند. کنترلر پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات آنها را به شکل دستور در اختیار عملگر قرار می­دهد.

ارتباط بین بخش­های مختلف سیستم هوشمندساختمان با دو روش سیمی و بی­سیم برقرار می­شود. هر یک از این موارد به لحاظ قیمت، سرعت نصب و امنیت با یکدیگر تفاوت دارند. در پایان کنترل تجهیزات مختلف برای ساکنان با استفاده از گوشی، تبلت یا رایانه امکان­پذیر می­شود. از مزایای اجرای BMS در ساختمان می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آسایش و رفاه بیشتر ساکنان
• کمک به محیط زیست با کاهش تولید آلاینده­های زیستی
• تفکیک انرژی مصرف شده در حوزه­های مختلف
• کاهش هزینه نگهداری یا تعمیر تجهیزات
• مدیریت بهتر ساختمان در زمان بحران
• افزایش طول عمر مفید تجهیزات
• افزایش ارزش افزوده ساختمان
• کنترل از راه دور تجهیزات
• کاهش حوادث غیرمترقبه
• افزایش ایمنی ساختمان
• کاهش مصرف انرژی

نتیجه ­گیری

هم راستا با پیشرفت تکنولوژی و فناوری شیوه مدیریت ساختمان ­ها نیز تحول چشمگیری داشته است. یکی از تغییرات بزرگ در این حوزه نصب و راه­اندازی سیستم هوشمند ساختمان یا BMS نام دارد. این سامانه با بهره­گیری از بخش­های سخت افزاری و نرم افزاری، مانیتورینگ و مدیریت تجهیزات مختلف ساختمان را انجام می­دهد. بسیاری از افراد به دلیل قیمت بالا از به کارگیری این سیستم در ساختمان خود اجتناب می­کنند. این در حالی است که هزینه­های صرف شده به دلیل صرفه جویی در مصرف انرژی (برق، گاز و آب) طی مدت کوتاهی به مالک بازمی­گردد. البته مزیت سیستم هوشمندساختمان تنها محدود به بهینه­سازی مصرف انرژی نیست. بلکه رفاه بیشتر ساکنان، افزایش ارزش ساختمان، ارتقاء امنیت و کنترل رفت و آمدها را نیز در پی دارد.